Vorige week stond ik om 03:30 uur bij Loek in Hoogwerf, waar het rioolwater via de douche omhoog kwam. “Ik dacht dat het wel zou wegtrekken,” vertelde hij terwijl zijn vrouw met de kinderen naar boven was gevlucht. Dat is het probleem met verstoppingen, je ziet ze niet aankomen totdat je in een noodsituatie zit. En dan bel je 085 019 49 30 voor spoedhulp, terwijl je met een paar simpele maatregelen die hele ramp had kunnen voorkomen.
Na 25 jaar ontstoppingsdiensten in Spijkenisse zie ik steeds dezelfde patronen. Ongeveer 70% van alle verstoppingen ontstaat tussen oktober en februari, precies in de periode waarin we nu zitten. De combinatie van bladeren, kouder weer en meer vetgebruik in de keuken zorgt voor een perfecte storm in ons rioleringssysteem.
Waarom Spijkenisse extra kwetsbaar is voor verstoppingen
Spijkenisse heeft een unieke situatie door de verschillende bouwperiodes. In wijken als Gildenwijk en Schiekamp zie je vooral bebouwing uit de jaren ’60 en ’70, toen Spijkenisse groeikern werd. Die woningen hebben vaak koperen en gegalvaniseerde stalen leidingen die na 50+ jaar kalkafzetting vertonen. Dat betekent dat de leidingen nauwer worden, wat vroeger probleemloos wegstroomde, veroorzaakt nu verstoppingen.
In Hoogwerf, vooral rond de Laning en Parallelweg waar de eerste bebouwing uit de jaren ’20 staat, kom ik regelmatig oude loden leidingen tegen. Die hebben een ruwer binnenoppervlak waar vet en haar zich makkelijker aan vasthecht. En dan heb je de nieuwbouw aan de Hoogwerfsingel met moderne PE/PVC leidingen, die geven juist weer andere problemen bij verkeerde temperaturen.
Trouwens, Spijkenisse heeft grotendeels een gemengd rioolstelsel. Dat betekent dat regenwater en huishoudelijk afvalwater door dezelfde leidingen gaan. Bij hevige regenval in de herfst, zoals we vorige week hadden, stroomt er zoveel water door het systeem dat bestaande verstoppingen ineens acuut worden. Ik kreeg die donderdag tussen 18:00 en 22:00 uur acht spoedmeldingen, allemaal uit dezelfde buurt in Schiekamp.
De grootste boosdoeners in Nederlandse huishoudens
Vet is veruit de nummer één oorzaak van keukenverstoppen. Wat mensen niet beseffen: warm vet lijkt vloeibaar als je het wegspoelt, maar het koelt af in de leidingen en stolt tegen de wanden. Vooral nu in oktober, wanneer de grondtemperatuur daalt naar 8-10 graden, gebeurt dit sneller. Het vet werkt als een magneet voor andere rotzooi, koffiedik, rijstkorrels, eierschillen.
Binnen een paar weken heb je een verharde prop die water nog wel doorlaat, maar steeds langzamer. Totdat je op een zondagochtend staat af te wassen en het water niet meer wegloopt. Dan kun je 24/7 bellen voor directe hulp, maar je had het kunnen voorkomen door dat vet in een bakje te verzamelen en bij het restafval te gooien.
Haren en zeep: de badkamercombinatie
In de badkamer zie ik vooral problemen met haar gecombineerd met zeep- en shampooresiduen. Haar vormt een soort net in de leidingen waar andere spullen in blijven hangen. Bij gezinnen met lang haar, en ik zie dit vooral in huizen met tieners, kan zich binnen drie maanden een prop vormen die de afvoer volledig blokkeert.
Zeep lost volgens veel mensen toch op? Ja, maar niet helemaal. Moderne shampoos en douchegels bevatten siliconen en andere stoffen die een laagje achterlaten. In combinatie met kalkafzetting, wat in Spijkenisse behoorlijk aanwezig is door ons harde leidingwater, krijg je een taaie substantie die steeds dikker wordt.
Seizoensgebonden problemen die ik nu al zie
Oktober is traditioneel de maand waarin ik de meeste bladverstoppen krijg. Vorige week dinsdag had ik drie meldingen in het Sterrenkwartier, allemaal verstopte hemelwaterafvoeren door bladeren die via de dakgoot in de regenpijp waren gekomen. Bij één woning was het water via een lekkage de kruipruimte ingelopen, wat leidde tot €800 extra schade.
Het probleem met bladeren is dat ze een papperige massa vormen zodra ze nat worden. Die massa zuigt zich vast aan bochten en diameter-overgangen in de leiding. En omdat we in Spijkenisse veel bomen hebben, zeker in oudere wijken, is dit elk jaar weer raak. Ik adviseer altijd om eind september, vóór de grote bladval, je dakgoten te laten reinigen.
Volgens mij onderschatten mensen ook hoeveel bladeren er via de straat het riool in spoelen. Straatkolken raken verstopt, water blijft staan, en dan krijg je overbelasting van het systeem. Bij die hevige regenbui vorige week donderdag zag ik in Gildenwijk drie straten blank staan puur door verstopte kolken met bladeren.
Wintervoorbereiding begint nu
Nu we richting de winter gaan, wordt vet in leidingen stroperiger. Bij temperaturen onder 5 graden, wat we vanaf november regelmatig hebben, hecht vet zich veel makkelijker aan leidingwanden. Daarom zie ik tussen december en februari altijd een piek in keukenverstoppen, vooral na de feestdagen wanneer er veel wordt gekookt.
In onverwarmde ruimtes zoals kruipruimtes kunnen leidingen zelfs bevriezen. Dat zag ik vorig jaar januari in drie woningen aan de Parallelweg, oude bebouwing met slecht geïsoleerde leidingen onder de vloer. Niet alleen een verstopping, maar ook gesprongen leidingen met waterschade. Voor preventief advies kun je altijd bellen, want voorkomen is echt beter dan genezen.
Praktische tips per ruimte
De keuken: vetmanagement is key
Veeg pannen eerst uit met keukenpapier voordat je ze afwast. Dat scheelt enorm in de hoeveelheid vet die door je afvoer gaat. Plaats een fijn zeefje in de gootsteen en leeg dat dagelijks, kost je dertig seconden maar voorkomt zoveel ellende.
Eén keer per week spoel je de afvoer door met kokend water gemengd met een eetlepel soda. Geen chemische troep, gewoon soda uit de supermarkt. Dat lost zeep- en vetresten op voordat ze kunnen verharden. Ik doe dit zelf elke zondagochtend na het ontbijt, is een gewoonte geworden.
Koffiedik hoort niet door de gootsteen. Dat spul klontert samen met vet en vormt een betonharde massa. Gooi het bij het gft-afval of gebruik het in de tuin, planten vinden het heerlijk. Hetzelfde geldt voor rijst en pasta: die zwellen op in de leidingen en kunnen verstoppingen veroorzaken.
De badkamer: haren vangen
Een haarzeefje in de douche is de beste €3 die je ooit uitgeeft. Reinig het wekelijks met een prop toiletpapier om de haren te verwijderen. Je zult versteld staan hoeveel haar er elke week in blijft hangen, en dat is allemaal haar dat anders in je leiding zou zitten.
Maak de douchecabine na gebruik droog met een trekker. Dat voorkomt schimmelvorming, en schimmel draagt bij aan verstoppingen doordat het organisch materiaal vasthoudt. Plus je douche blijft er langer mooi uitzien, dus het is sowieso de moeite waard.
Bij de wastafel: gebruik niet te veel tandpasta of scheerschuim. Die producten lossen slecht op en vormen samen met haar en huidschilfers een taaie substantie. Ik zie dit vooral bij gezinnen met meerdere kinderen, die knijpen vaak de halve tube tandpasta leeg.
Het toilet: alleen papier en uitwerpselen
Dit klinkt misschien overdreven, maar gebruik maximaal 10-15 velletjes toiletpapier per keer. Bij meer is tussentijds doorspoelen verstandiger. Modern toiletpapier is dikker dan vroeger, en bij te grote hoeveelheden ontstaat een prop die opzwelt en de leiding blokkeert.
Die “doorspoelbare” vochtige doekjes? Niet doen. Ik heb vorige maand bij Thomas in Schiekamp een prop van 40 centimeter uit de leiding gehaald die volledig bestond uit die doekjes. Ze lossen helemaal niet op, wat de verpakking ook beweert. Gooi ze bij het restafval.
Plaats een afvalbakje naast het toilet voor alles behalve toiletpapier en menselijke uitwerpselen. Tampons, maandverband, wattenstaafjes, tandenfloss, dat hoort allemaal in de prullenbak. Tampons zwellen op tot 300% van hun oorspronkelijke grootte, dat vraagt gewoon om problemen.
Signalen dat er iets mis is
Gorgelende geluiden bij het wegstromen van water wijzen vaak op ventilatieproblemen. Het rioolsysteem heeft lucht nodig om goed te functioneren, zonder goede ontluchting ontstaat er vacuüm en worden watersloten leeggezogen. Dit zie ik vooral in oudere woningen in Hoogwerf waar nachtraden zijn dichtgezet tijdens renovaties.
Als meerdere afvoeren tegelijk traag lopen, zit het probleem waarschijnlijk in de hoofdleiding. Dat is geen klusje voor een ontstoppingsveer uit de bouwmarkt, dan heb je professionele apparatuur nodig. Bel voor een gratis inspectie als je dit signaal herkent, want het wordt alleen maar erger.
Water dat terugkomt via een andere afvoer is een acuut probleem. Spoel je het toilet door en komt er water omhoog in de douche? Dan is de hoofdleiding verstopt en moet je direct ingrijpen. Dit kan leiden tot flinke waterschade als je het laat zitten.
Misvattingen die tot problemen leiden
Chemische ontstoppers: meer kwaad dan goed
Veel mensen grijpen naar chemische ontstoppers als snelle oplossing. Begrijpelijk, maar die middelen tasten je leidingen aan. De agressieve stoffen zoals loog of zwavelzuur corroderen metaal en kunnen kunststof vervormen door de warmteontwikkeling. En meestal lossen ze alleen de symptomen op, niet de oorzaak.
Ik zie regelmatig leidingen die zijn aangetast door jarenlang gebruik van chemische ontstoppers. Vooral in nieuwbouwwoningen met PE/PVC leidingen kan de warmte die vrijkomt bij de reactie het plastic letterlijk vervormen. Dan heb je straks een veel groter probleem dan een verstopte afvoer.
Heet water lost alles op
Kokend water helpt tegen vet en zeep, dat klopt. Maar bij een bestaande verstopping doet het weinig. De warmte bereikt de prop vaak niet eens, en als het wel lukt om iets los te maken, verschuift het probleem alleen maar verder in de leiding. Dan denk je dat het opgelost is, maar twee weken later zit je weer met hetzelfde probleem.
Wanneer professionele hulp nodig is
Terugkerende verstoppingen op dezelfde locatie duiden op structurele problemen. Wortelingroei in oude rioolbuizen, verzakte leidingen door bodemdaling, of kalkafzetting die de leiding heeft vernauwt. Dat los je niet op met een ontstoppingsveer of chemische middelen, dan moet je met een camera kijken wat er aan de hand is.
Bij Loek in Hoogwerf bleek het om wortelingroei te gaan. Hij had al drie keer zelf geprobeerd de verstopping op te lossen, maar het kwam steeds terug. Met onze camera zagen we dat een populier uit de voortuin met wortels de oude gietijzeren rioolbuis was binnengedrongen. We hebben de leiding doorgespoeld met hoogdruk en de wortels mechanisch verwijderd. Binnen 45 minuten was het probleem opgelost, inclusief advies over hoe hij verdere wortelingroei kon voorkomen.
Moderne technieken zoals camera-inspectie en hogedrukreiniging met warm water zijn veel effectiever dan traditionele methoden. We gebruiken HD-camera’s met LED-verlichting om de exacte locatie en aard van verstoppingen te identificeren. Dat bespaart graafwerk en je weet precies wat er moet gebeuren. Voor spoedhulp binnen 30 minuten bel je direct, we zijn 24/7 bereikbaar.
Kosten en baten van preventie
Een acute verstopping kost gemiddeld €150-250 om te verhelpen, afhankelijk van de ernst en het tijdstip. Kom je ‘s nachts of in het weekend met een noodgeval? Dan betaal je meer. Waterschade door een overlopend toilet of een verstopte afvoer kan oplopen tot €1200 of meer, denk aan beschadigde vloeren, muren, meubels.
Preventief onderhoud kost misschien €100-150 per jaar voor een eengezinswoning. Dat omvat jaarlijks doorspuiten van alle afvoeren en een visuele inspectie. Over tien jaar bekeken bespaar je gemiddeld €2000-3500 aan noodreparaties en gevolgschade. Plus je leidingsysteem gaat 10-15 jaar langer mee.
In wijken met oudere bebouwing zoals Gildenwijk en delen van Hoogwerf is preventief onderhoud extra belangrijk. Die leidingen zijn al 50+ jaar oud en hebben meer aandacht nodig. Een jaarlijkse inspectie kan problemen signaleren voordat ze acuut worden.
Specifieke aandachtspunten voor Spijkenisse wijken
In het Sterrenkwartier, vooral de nieuwere delen, zie ik vaak problemen met PE/PVC leidingen bij extreme temperaturen. Die materialen krimpen en zetten uit, wat bij bestaande verstoppingen kan leiden tot lekkages. Zorg dat je in de winter geen grote hoeveelheden koud water door warme leidingen spoelt, dat veroorzaakt thermische schokken.
Schiekamp heeft veel woningen uit de jaren ’60 met koperen leidingen. Die zijn gevoelig voor kalkafzetting door ons harde leidingwater. Regelmatig doorspuiten met heet water en soda helpt, maar bij hardnekkige problemen is professionele ontkalking soms nodig.
De herstructureringswijken die tussen 2000 en 2020 zijn gerenoveerd hebben meestal moderne installaties, maar ook daar zie ik fouten. Verkeerde materialen gecombineerd, onvoldoende afschot, of ontluchting die niet goed is aangesloten. Als je in zo’n gerenoveerde woning woont en last hebt van terugkerende verstoppingen, laat dan een keer professioneel inspecteren. Voor een gratis vooronderzoek kun je ons bellen, we kijken zonder kosten wat er aan de hand is.
Seizoensgebonden onderhoudsschema
September: reinig dakgoten en regenpijpen vóór de bladval. Controleer straatkolken voor je huis en meld verstoppingen bij de gemeente. Spoel alle afvoeren door met heet water en soda.
December: controleer leidingen in onverwarmde ruimtes op isolatie. Let extra op vetgebruik tijdens de feestdagen. Houd een noodnummer bij de hand voor als het toch misgaat, 085 019 49 30 bereik je 24/7.
Maart: doe een grondige lenteschoonmaak van alle afvoeren na de winter. Controleer op schade door vorst. Dit is een goed moment voor professionele inspectie als je problemen hebt gehad.
Juni: check voor de zomerperiode of alle afvoeren goed functioneren. Reinig doucheputjes en sifons. Bij extreme droogte kunnen leidingen extra gevoelig worden voor verstoppingen door gebrek aan spoelwater.
Mijn persoonlijke ervaring na 25 jaar
Ik heb in Spijkenisse zowat elke denkbare verstopping gezien. Van een complete verzameling speelgoedautootjes die een peuter door het toilet had gespoeld, tot een verstopte hoofdleiding door bouwresten die tijdens een verbouwing per ongeluk in het riool waren beland. En telkens denk ik: dit had voorkomen kunnen worden.
De beste investering die je kunt doen is bewustwording. Leer je gezin, vooral kinderen, wat wel en niet door de afvoer mag. Hang een lijstje bij het toilet als het moet. Het klinkt misschien overdreven, maar het scheelt zoveel ellende.
En als je twijfelt of er iets mis is? Bel gewoon. Liever dat ik voor niets langskom dan dat je twee weken later met een noodsituatie zit. We doen eerst altijd een gratis vooronderzoek, dus je weet van tevoren waar je aan toe bent. Geen verrassingen, geen verborgen kosten.
Verstoppingen voorkomen vraagt discipline, maar het is geen hogere wiskunde. Met de tips verstoppingen vermijden Spijkenisse die ik hier heb gedeeld, voorkom je 95% van alle problemen. De overige 5% komt door dingen die buiten je controle liggen, wortelingroei, verzakkingen, materiaalslijtage. Maar zelfs dan: vroeg signaleren scheelt enorm in kosten en overlast.
